Δυστυχώς, δεν μιλάμε πλέον για ένα ζοφερό μέλλον. Μιλάμε για ένα ζοφερό παρόν.
Ο Χρήστος Ζερεφός, ακαδημαϊκός με παγκόσμια φήμη, ήταν ένας από τους πρώτους επιστήμονες σε διεθνές επίπεδο που ήδη από τη δεκαετία του ’80 αναφέρθηκε στην κλιματική αλλαγή.
Παρ’ όλα αυτά, μιλώντας στη Realnews, προτίμησε να μην αναφερθεί στις βραχυπρόθεσμες συνέπειες των καταστροφικών πυρκαγιών και του σφοδρού καύσωνα που πλήττει την Ελλάδα. Βασικό του μέλημα είναι αυτό που συμβαίνει τώρα. Κι αυτό διότι, όπως τονίζει, η κλιματική αλλαγή, για την οποία μιλούσε επί δεκαετίες, έχει ήδη συντελεστεί. «Η κατάσταση πλέον είναι πολύ κρίσιμη. Θα πρέπει επειγόντως να σβήσουν όλες οι εστίες φωτιάς, όπου κι αν βρίσκονται σε όλη τη χώρα, αλλιώς, όταν έρθουν τα μελτέμια, θα έχουμε πραγματικά πολύ μεγάλο πρόβλημα», δηλώνει ο καθηγητής Φυσικής της Ατμόσφαιρας και μέλος της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή.
Με τα ίδια μελανά χρώματα περιγράφει τις συνθήκες που διαμορφώνονται στη χώρα η ελληνική επιστημονική κοινότητα. Η απειλή της υπερθέρμανσης φαίνεται πως έχει ήδη γίνει πραγματικότητα και τα αποτελέσματα είναι πλέον ορατά. Δέκα κορυφαίοι επιστήμονες μιλούν στη Realnews και αναλύουν τις συνέπειες των πυρκαγιών και του καύσωνα όχι μόνο για τα επόμενα χρόνια, αλλά για το εγγύς μέλλον, των επόμενων μηνών.
Ρεκόρ καύσωνα
«Αυτά που προέβλεπαν τα κλιματικά μοντέλα για το 2040 φαίνεται πως έχουν ήδη επιτευχθεί. Θα μπορούσαμε να πούμε πως τα μοντέλα ήταν συντηρητικά με αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει αυτή τη στιγμή. Ο μεσογειακός χώρος όπου βρισκόμαστε έχει χαρακτηριστεί ως η πλέον ευαίσθητη περιοχή στην κλιματική αλλαγή σε ό,τι αφορά την αύξηση της θερμοκρασίας και τις συνθήκες ξηρασίας», τονίζει η Δήμητρα Φουντά, διευθύντρια Ερευνών στο Ινστιτούτο Περιβάλλοντος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Η ίδια έχει στοιχεία για τη θερμοκρασία στην Αθήνα τα τελευταία 150 χρόνια, που ουσιαστικά αποτελούν το Ιστορικό Κλιματικό Αρχείο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και το οποίο περιλαμβάνει όλους τους καύσωνες που σημειώθηκαν στην πρωτεύουσα. «Από τους μεγαλύτερους ήταν ο καύσωνας του 1987 με τους δεκάδες νεκρούς, αλλά και εκείνος του 2007. Ο καύσωνας του 1987, με τη μέτρηση στον σταθμό του Θησείου, διήρκησε οκτώ ημέρες με θερμοκρασίες πάνω από 40 βαθμούς, ενώ ο καύσωνας του 2007 έπιασε τους 44,8 βαθμούς, που ήταν το προηγούμενο ρεκόρ 150 χρόνων. Μόλις ολοκληρωθεί το φαινόμενο που βιώνουμε τώρα, θα το κατατάξω και θα το αξιολογήσω σε σχέση με τους προηγούμενους. Ήδη, όμως, σας λέω ότι φαίνεται να είναι ο πιο ισχυρός ως προς την ένταση αλλά και τη διάρκεια των τελευταίων 150 χρόνων…», αναφέρει η Δ. Φουντά.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Ατομική βόμβα»
Σε μια εφιαλτική αποκάλυψη, που συνδέεται άμεσα με τον καύσωνα και αφορά την πυρκαγιά στη Βαρυμπόμπη, προβαίνει στην «R» ο καθηγητής των Δασικών Πυρκαγιών και διευθυντής του Εργαστηρίου Δασικών Πυρκαγιών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Αλέξανδρος Δημητρακόπουλος. «Συνέβη ένα ξεχωριστό και σπάνιο φαινόμενο για τα ελληνικά δεδομένα, φαινόμενο που συνετέλεσε στο να μη ελεγχθεί έγκαιρα η πυρκαγιά. Αυτό που είδαμε γύρω στις 4 το μεσημέρι, όταν η φωτιά ήταν στα πρώτα στάδια και εξελισσόταν, ήταν η επαγωγική στήλη καπνού. Ηταν μια τεράστια στήλη καπνού, όπως το μανιτάρι των ατομικών βομβών, ενώ η στήλη ανέβαινε από κάτω ψηλά στον ουρανό. Αυτό συνέβη διότι δεν φυσούσε δυνατός άνεμος, τουλάχιστον στα αρχικά στάδια της φωτιάς, και η φωτιά έκαιγε μεγάλη ποσότητα καύσιμης ύλης, δηλαδή δένδρα και δάσος. Η καύση ήταν τεράστια στο κέντρο, με αποτέλεσμα οι φλόγες να καταναλώνουν με πολύ μεγάλο ρυθμό το οξυγόνο, να μην τους αρκεί και να ‘‘ρουφούν’’ οξυγόνο από τη γύρω περιοχή. Ετσι προκλήθηκαν τοπικοί άνεμοι, με κατεύθυνση από το εξωτερικό προς το εσωτερικό της επαγωγικής στήλης καπνού και δημιουργήθηκε μια πραγματική κόλαση. Αυτό ως γεγονός είχε θερμοδυναμική ισχύ 150.000 κιλοβάτ και θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένα τεχνικό ανάλογο, ένα φυσικό ανάλογο, της πρώτης ατομικής βόμβας που έπεσε στη Χιροσίμα…», επισημαίνει ο Αλ. Δημητρακόπουλος. Σύμφωνα με τον καθηγητή του ΑΠΘ, τέτοια φαινόμενα τείνουν να γίνουν κανονικότητα. «Τα ακραία καιρικά φαινόμενα άρχισαν να κυριαρχούν με παρατεταμένη ξηρασία και παρατεταμένους καύσωνες. Η υγρασία της ξηρής καύσιμης ύλης θα είναι τόσο χαμηλή, που θα είναι εξαιρετικά εύφλεκτη. Έτσι, θα έχουμε περισσότερες πυρκαγιές, πιο καταστροφικές και πιο δύσκολες στην κατάσβεσή τους», προσθέτει.
Διαβάστε εδώ κι εδώ το δημοσίευμα της Realnews
Έξι μέρες τοξικού νέφους – Αθροιστική επιβάρυνση στην υγεία
Για τις συνέπειες που έχει στην υγεία μας το νέφος από τις πυρκαγιές που καίνε για έβδομη μέρα στη χώρα, μίλησε στην εκπομπή Κοινωνία Ώρα Mega η Γ.Γ. Πρωτοβάθμιας Υγείας, και μέλος Δ.Σ Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά, Βαρβάρα Ανεμοδουρά.
«Στο χώρο της πυρκαγιάς αλλά και πολλά χιλιόμετρα μακριά, να αποφεύγουν να βγαίνουν έξω αν δεν είναι απαραίτητο τα άτομα που έχουν προβλήματα υγείας, όπως άτομα που πάσχουν από καρδιοαναπνευστικά, που έχουν άσθμα, αλλεργίες, οι έγκυες, τα μικρά παιδιά. Όσοι πρέπει να κυκλοφορήσουν να φορούν μάσκες τύπου ΚΝ95. Οι συνάδελφοί σας που κάνουν ρεπορτάζ στις περιοχές αυτές θα πρέπει επίσης να φορούν μάσκα. Η θερμοκρασία των σωματιδίων που εισπνέουμε προκαλεί πρόβλημα», εξήγησε η κ. Ανεμοδουρά.
«Αρχίζει ήδη να φαίνεται η επιβάρυνση στην υγεία. Οι περισσότεροι βραχνιάζουν, βήχουν, έχουν ξηρότητα στο φάρυγγα. Άλλοι ζαλίζονται, κάνουν ναυτίες, κάνουν εμετούς. Όλο αυτό το τοξικό νέφος θα μας επιβαρύνει για πάνω από ένα μήνα. Κάηκαν τα δέντρα, αλλά και υλικά όπως μπογιές, κατασκευές, πλαστικά», συνέχισε η ίδια.
Σχετικά με το τι πρέπει να κάνουμε για να προστατευτούμε και να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις που έχει στην υγεία μας το νέφος από τις πυρκαγιές, η κ. Ανεμοδουρά τόνισε ότι «Οι ευπαθείς ομάδες θα πρέπει αν συμβουλευτούν το γιατρό τους για τροποποίηση της δόσης των φαρμάκων τους. Μέσα στο σπίτι να βάζουμε βρεγμένα πανιά για να μην εισέρχεται η στάχτη. Οι γονείς πρέπει να προστατεύσουν τα μικρά παιδιά. Τα παιδιά θα πρέπει να μείνουν μέσα στο σπίτι, και αν χρειαστεί να βγουν έξω με μάσκα, διπλή, αλλά όχι πάνινη».
Αναφορικά με τα προβλήματα που μπορεί να εμφανίσουμε, ή ίδια εξήγησε ότι ποικίλλουν.
«Ερεθισμός στα μάτια και στο αναπνευστικό, βήχας. Αν έχουμε τέτοια συμπτώματα θα πρέπει να σταματήσουμε την άμεση επίδραση του αέρα αυτού. Να πιούμε κάτι δροσιστικό, και αν δούμε ότι συνεχίζεται να συμβουλευτούμε το γιατρό μας μήπως χρειαστεί να πάρουμε κάποια αγωγή», είπε χαρακτηριστικά.
«Οι άνθρωποι που δουλεύουν στις πυρκαγιές, βάζουν τον οργανισμό τους σε επικίνδυνες καταστάσεις. Για αυτό και πολλοί πυροσβέστες παρουσιάζουν προβλήματα υγείας. Το αν θα υπάρξει πρόβλημα εξαρτάται από τον οργανισμό. Μπορεί ένας οργανισμός να αντιδράσει άμεσα, ή σε χρονικό διάστημα 1-2 μηνών», πρόσθεσε.
«Θα πρέπει να προσέχουν για τουλάχιστον ένα μήνα οι κάτοικοι στις καμένες περιοχές. Αλλά το νέφος αυτό που είναι επικίνδυνο έχει πάει χιλιόμετρα μακριά», κατέληξε η κ. Ανεμοδουρά.
Οι επιπτώσεις των καταστροφικών πυρκαγιών – Στάχτη εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα σε όλη τη χώρα
Μια πρώτη αποτίμηση της κατάστασης μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές, οι οποίες συνεχίζουν να κατακαίνε τη χώρα, επιχείρησε ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, και καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών του ΕΚΠΑ, Ευθύμης Λέκκας.
«Θεωρώ ότι σήμερα είναι μια καλή μέρα από άποψη συνθηκών, για να θέσουμε υπό έλεγχο και τη φωτιά στην Πελοπόννησο και στην Εύβοια. Οι άνεμοι όπως φαίνεται θα είναι χαμηλής έντασης, και υπάρχουν και περισσότερα μέσα σήμερα για την καταπολέμηση της πυρκαγιάς. Πρέπει να λάβουμε, βέβαια, υπόψιν ότι το σύστημα όλο έχει καταπονηθεί τόσες μέρες», είπε ο κ. Λέκκας.
«Συνολικά οι εκτάσεις που έχουν καεί είναι της τάξεως των 500 χιλιάδων στρεμμάτων, αλλά αυτό θα φανεί στη συνέχεια. Έχουμε να κάνουμε με μία περιβαλλοντική καταστροφή που είναι διαφορετική από θέση σε θέση. Το ερχόμενο χρονικό διάστημα θα αντιμετωπίσουμε και άλλες απειλές, οι οποίες συνοδεύουν τα πλημμυρικά φαινόμενα», προειδοποίησε ο ίδιος.
«Συνολικά έχουμε επιπτώσεις στον αέρα, το έδαφος, το υπέδαφος, στην πανίδα και την χλωρίδα των περιοχών αυτών. Ο χρόνος αποκατάστασης ποικίλλει από περιοχή σε περιοχή και εξαρτάται από τι δυναμικό υπάρχει σε μια περιοχή για να ανακάμψει. Υπολογίζω πως σε μία δεκαετία, εφόσον κάνουμε επιτυχημένες παρεμβάσεις και δε συμβεί άλλη πυρκαγιά, θα μπορέσει να ανακάμψει μια περιοχή που έχει πληγεί, ως ένα βαθμό. Θα πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις για να αντιμετωπίσουμε τα πλημμυρικά φαινόμενα, αλλά και τη μόλυνση των εδαφών», τόνισε ο κ. Λέκκας.
Σχετικά με το τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να αποφύγουμε τέτοιες καταστροφές στο μέλλον, ο κ. Λέκκας σημείωσε ότι «Θα έπρεπε να είχαμε μια πιο αυστηρή επιτήρηση. Υπήρχαν πολλές εθελοντικές οργανώσεις που θα μπορούσαν να είχαν αναλάβει αυτό το ρόλο. Δε χρειάζονται πολλοί εθελοντές. Περίπου με 100.000 ευρώ θα μπορούσαμε να ανταπεξέλθουμε στις κρίσιμες περιόδους. Αυτό που θα έπρεπε επίσης να γίνει είναι αυστηροποίηση των μέτρων».
«Στην Αττική έχουν καεί γύρω στα 50.000 στρέμματα, όπως φαίνεται. Έχουμε να κάνουμε με επιπτώσεις στην ατμόσφαιρα», ανέφερε κλείνοντας ο κ. Λέκκας.
