Μια σημαντική νέα μελέτη που κυκλοφόρησε από το The Lancet Neurology (επιστημονικό περιοδικό) δείχνει ότι το 2021, περισσότεροι από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζούσαν με μια νευρολογική πάθηση. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συνέβαλε στην ανάλυση των δεδομένων της Παγκόσμιας Μελέτης Επιβάρυνσης Νόσων, Τραυματισμών και Παραγόντων Κινδύνου (GBD) 2021.
Οι νευρολογικές παθήσεις είναι πλέον η κύρια αιτία κακής υγείας και αναπηρίας παγκοσμίως. Το συνολικό ποσό αναπηρίας, ασθένειας και πρόωρου θανάτου (γνωστά ως έτη ζωής προσαρμοσμένα στην αναπηρία, DALY) που προκαλούνται από νευρολογικές παθήσεις έχει αυξηθεί κατά 18% από το 1990.
Πάνω από το 80% των νευρολογικών θανάτων και της απώλειας υγείας συμβαίνουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Η πρόσβαση στη θεραπεία ποικίλλει ευρέως: οι χώρες υψηλού εισοδήματος έχουν έως και 70 φορές περισσότερους επαγγελματίες νευρολόγους ανά 100.000 άτομα από τις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος .
Οι κορυφαίες νευρολογικές παθήσεις παγκοσμίως.
«Οι νευρολογικές παθήσεις προκαλούν μεγάλο πόνο στα άτομα και τις οικογένειες που επηρεάζουν και κλέβουν τις κοινότητες και τις οικονομίες του ανθρώπινου κεφαλαίου», δήλωσε ο Δρ. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ. «Αυτή η μελέτη θα πρέπει να χρησιμεύσει ως επείγουσα έκκληση για δράση για την κλιμάκωση των στοχευμένων παρεμβάσεων, ώστε να επιτραπεί στον αυξανόμενο αριθμό ατόμων που ζουν με νευρολογικές παθήσεις, να έχουν πρόσβαση στην ποιοτική φροντίδα, θεραπεία και αποκατάσταση που χρειάζονται. Είναι πιο σημαντικό από ποτέ να διασφαλίσουμε ότι η υγεία του εγκεφάλου γίνεται καλύτερα κατανοητή, εκτιμάται και προστατεύεται, από την πρώιμη παιδική ηλικία έως τη μετέπειτα ζωή».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι δέκα κορυφαίες νευρολογικές καταστάσεις που συνέβαλαν στην απώλεια υγείας το 2021 ήταν το εγκεφαλικό επεισόδιο, η νεογνική εγκεφαλοπάθεια (εγκεφαλική βλάβη), η ημικρανία, η άνοια, η διαβητική νευροπάθεια (νευρική βλάβη), η μηνιγγίτιδα, η επιληψία, οι νευρολογικές επιπλοκές από πρόωρο τοκετό, η διαταραχή του φάσματος του αυτισμού και καρκίνοι του νευρικού συστήματος.
Συνολικά, οι νευρολογικές παθήσεις προκαλούν μεγαλύτερη αναπηρία και απώλεια υγείας στους άνδρες σε σύγκριση με τις γυναίκες. Αλλά υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις όπως η ημικρανία ή η άνοια όπου οι γυναίκες επηρεάζονται δυσανάλογα. Από το 1990, ο απόλυτος αριθμός ατόμων που ζουν με ή πεθαίνουν από νευρολογικές παθήσεις έχει αυξηθεί, ενώ τα τυποποιημένα για την ηλικία ποσοστά DALY έχουν μειωθεί. Αυτό σημαίνει ότι οι αυξήσεις σε απόλυτους αριθμούς οφείλονται κυρίως στις δημογραφικές αλλαγές και στους ανθρώπους που ζουν περισσότερο.
Η διαβητική νευροπάθεια είναι πλέον η κυριότερη νευρολογική ασθένεια.
Η διαβητική νευροπάθεια ήταν το 2021 η ταχύτερα αναπτυσσόμενη νευρολογική πάθηση. Ο αριθμός των ατόμων με διαβητική νευροπάθεια έχει υπερτριπλασιαστεί παγκοσμίως από το 1990, φτάνοντας τα 206 εκατομμύρια περιπτώσεις το 2021. Αυτή η αύξηση συμβαδίζει με την παγκόσμια αύξηση του διαβήτη. Άλλες παθήσεις όπως νευρολογικές επιπλοκές από τον COVID-19 (για παράδειγμα, γνωστική εξασθένηση και σύνδρομο Guillain-Barré) δεν υπήρχαν στο παρελθόν και τώρα αντιπροσωπεύουν πάνω από 23 εκατομμύρια περιπτώσεις.
Ταυτόχρονα, η νευρολογική επιβάρυνση και η απώλεια υγείας λόγω άλλων παθήσεων μειώθηκαν κατά 25% ή περισσότερο από το 1990 ως αποτέλεσμα βελτιωμένης πρόληψης (συμπεριλαμβανομένων των εμβολίων), φροντίδας και έρευνας: τέτανος, λύσσα, μηνιγγίτιδα, ελαττώματα νευρικού σωλήνα, εγκεφαλικό επεισόδιο, νευροκυστικέρκωση (παρασιτική λοίμωξη που επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα), εγκεφαλίτιδα (φλεγμονή του εγκεφάλου) και νεογνική εγκεφαλοπάθεια (εγκεφαλική βλάβη).
Η μελέτη εξέτασε επίσης 20 τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για δυνητικά αποτρέψιμες νευρολογικές καταστάσεις όπως το εγκεφαλικό επεισόδιο, η άνοια και η ιδιοπαθής διανοητική αναπηρία. Η εξάλειψη των βασικών παραγόντων κινδύνου – κυρίως, της υψηλής συστολικής αρτηριακής πίεσης και της ρύπανσης του περιβάλλοντος και του οικιακού αέρα – θα μπορούσε να αποτρέψει έως και το 84% των εγκεφαλικών επεισοδίων DALY.
Ομοίως, η πρόληψη της έκθεσης σε μόλυβδο θα μπορούσε να μειώσει το βάρος της ιδιοπαθούς διανοητικής αναπηρίας κατά 63,1%, και η μείωση των υψηλών επιπέδων γλυκόζης πλάσματος θα μπορούσε να μειώσει το βάρος της άνοιας κατά 14,6%. Το κάπνισμα συνέβαλε σημαντικά στον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, άνοιας και πολλαπλής σκλήρυνσης.
Απαιτούνται περισσότερες επενδύσεις για τη βελτίωση της θεραπείας, της φροντίδας και της ποιότητας ζωής.
Στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας το 2022, τα κράτη μέλη ενέκριναν το Διατομεακό παγκόσμιο σχέδιο δράσης για την επιληψία και άλλες νευρολογικές διαταραχές 2022–2031 (IGAP) με ένα φιλόδοξο πεδίο για την αντιμετώπιση της μακροχρόνιας παραμέλησης των νευρολογικών διαταραχών.
«Το Διατομεακό Παγκόσμιο Σχέδιο Δράσης 2022–2031 καθορίζει έναν οδικό χάρτη για τις χώρες να βελτιώσουν την πρόληψη, την έγκαιρη αναγνώριση, τη θεραπεία και την αποκατάσταση των νευρολογικών διαταραχών. Για να επιτύχουμε ισότητα και πρόσβαση σε ποιοτική περίθαλψη, πρέπει επίσης να επενδύσουμε σε περισσότερη έρευνα για κινδύνους για την υγεία του εγκεφάλου, βελτιωμένη υποστήριξη για το εργατικό δυναμικό της υγειονομικής περίθαλψης και επαρκείς υπηρεσίες», δήλωσε η Dévora Kestel, Διευθύντρια, Τμήματος Ψυχικής Υγείας και Χρήσης Ουσιών του ΠΟΥ.
Το IGAP καθορίζει στρατηγικούς στόχους και σκοπούς για τη βελτίωση της πρόσβασης σε θεραπεία, φροντίδα και υποστήριξη για άτομα με νευρολογικές διαταραχές. Εφαρμογή στρατηγικών για την προαγωγή της υγείας του εγκεφάλου και την πρόληψη ασθενειών· ενίσχυση της έρευνας και των δεδομένων. Ενώ τονίζουν την προσέγγιση της δημόσιας υγείας στην επιληψία και άλλες νευρολογικές διαταραχές.
Η αναπηρία δε σταματάει, αντιθέτως εξελίσσεται.
Σε πρόσφατο άρθρο μου έγραψα: «στο μέλλον όλοι θα έχουμε κάνει ένα επεμβατικό χειρουργείο, θα πάσχουμε από κάποια ανίατη ασθένεια, που όμως με τη βοήθεια της επιστήμης θα μπορούμε να ζούμε με αυτήν. Όσο και αν η ιατρική προλαμβάνει προγεννητικά ένα ποσοστό ανάπηρων εμβρύων πριν γεννηθούν, η επίκτητη αναπηρία δε θα σταματήσει ποτέ». Το σημερινό άρθρο δυστυχώς επιβεβαιώνει τα γραπτά μου. Πρέπει ο άνθρωπος να συνειδητοποιήσει πως η αναπηρική κατάσταση δεν είναι κάτι που αφορά λίγους, τους άλλους και ποτέ εμάς. Το πότε και αν θα μας αγγίξει δεν είναι υπό τον έλεγχο μας.
Συχνά μέσω της εργασίας μου ως συντονιστής κοινωνικών προγραμμάτων, ακούω από τους πελάτες να αναρωτιούνται: μα πως είναι δυνατόν να μην μπορούν ακόμα να προβλέψουν ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή να ανατρέψουν τη ζημιά που έπαθε μια καρδιά; Μας είναι δύσκολο να καταλάβουμε πως παρά την τεράστια πρόοδο της επιστήμης, το πως εμείς θα βοηθήσουμε το σώμα μας διαδραματίζει εξίσου σημαντικό ρόλο. Μέσω της διατροφής, της άσκησης, της ψυχικής ευεξίας. Και πάλι όμως κανείς δεν μπορεί με σιγουριά να νομίζει πως αυτά είναι αρκετά εφόδια για να ζήσει για πάντα και χωρίς κανένα πρόβλημα υγείας.
Ας μη παραβλέπουμε τους περιβαλλοντικούς παράγοντες: το νερό, το οξυγόνο, η έκθεση στον ήλιο, οι μεταβολές θερμοκρασίας είναι μερικοί μόνο που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Ο πλανήτης μας επιβαρύνεται από τη ρύπανση και τη μόλυνση, είναι αναπόφευκτο αυτό να μην επηρεάσει την υγεία του ανθρώπου. Για μια ακόμη φορά βλέπουμε πως όλα είναι μια αλυσίδα, είμαστε όλοι μας κομμάτι ενός παγκόσμιου κρίκου. Ότι γίνεται στην άλλη άκρη της γης, αργά ή γρήγορα θα μας επηρεάσει. Ας φροντίσουμε λοιπόν να προσέχουμε την υγεία μας, το σώμα μας, το περιβάλλον μας και να έχουμε θετική διάθεση ακόμα και στα πιο δύσκολα.
Έρευνα, μετάφραση, σύνταξη και επιμέλεια κειμένου: Βογιατζής Ηλίας
Πηγή: www.who.int
Email: iliasvogiatzis@gmail.com
ΠΗΓΗ: www.newsitamea.gr
