Κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου 10 ετών, αναφέρθηκαν 1.580 περιστατικά ανεπιθύμητων παρενεργειών από φάρμακα στις Ηνωμένες Πολιτείες και 21 άλλες χώρες. Επρόκειτο για διαταραχές ελέγχου της παρόρμησης, στις οποίες περιλαμβάνονταν 628 περιπτώσεις παθολογικού τζόγου, 465 υπερσεξουαλικότητας και 202 εθισμού στα ψώνια. Συνολικά περιλαμβάνονταν 710 περιστατικά που σχετίζονται με τους αγωνιστές υποδοχέων ντοπαμίνης (χορηγούνται για τη θεραπεία της νόσου του Πάρκινσον, του συνδρόμου ανήσυχων άκρων και της υπερπρολακτιναιμίας) και 870 που σχετίζονται με άλλα φάρμακα.
Ασυνήθιστες και σοβαρές διαταραχές του ελέγχου των παρορμήσεων, όπως ο παθολογικός τζόγος, η υπερσεξουαλικότητα και ο εθισμός στα ψώνια έχουν αναφερθεί από ασθενείς που λαμβάνουν αγωνιστές των υποδοχέων της ντοπαμίνης. Αυτά τα φάρμακα, τα οποία ενεργοποιούν τους υποδοχείς ντοπαμίνης, συνταγογραφούνται συχνά και κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2012 δόθηκαν 2,1 εκατομμύρια συνταγές σε εξωτερικούς ασθενείς.
Οι συγγραφείς ανέλυσαν αναφορές ανεπιθύμητων παρενεργειών για 6 αγωνιστές των υποδοχέων της ντοπαμίνης που διατίθενται στην αγορά των ΗΠΑ. Η ανάλυσή τους βασίστηκε σε 2,7 εκατομμύρια εγχώριες και ξένες αναφορές ανεπιθύμητων παρενεργειών κατά τα έτη 2003-2012, οι οποίες προέρχονταν από τη βάση δεδομένων του Συστήματος Αναφοράς Παρενεργειών του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων των Η.Π.Α.
Οι 710 αναφορές (44,9%) για τους αγωνιστές των υποδοχέων της ντοπαμίνης αφορούσαν ασθενείς με μέση ηλικία τα 55 έτη και οι οποίοι ήταν κυρίως άντρες (65,8%). Περίπου τα μισά από τα περιστατικά συνέβησαν στις ΗΠΑ. Τα φάρμακα είχαν ως επί το πλείστον συνταγογραφηθεί για τη νόσο του Πάρκινσον σε 438 περιπτώσεις (61,7%) και για το σύνδρομο ανήσυχων ακρών σε 169 περιπτώσεις (23,8%).
Οι συγγραφείς της ανάλυσης δηλώνουν τα εξής: «Τα ευρήματά μας επιβεβαιώνουν και επεκτείνουν την απόδειξη ότι οι αγωνιστές των υποδοχέων της ντοπαμίνης σχετίζονται με σοβαρές διαταραχές ελέγχου των παρορμήσεων. Η σύνδεση ήταν σημαντική, οι επιπτώσεις πολλές και παρατηρήθηκαν και στους 6 αγωνιστές των υποδοχέων ντοπαμίνης. Προς το παρόν, κανένα από αυτά τα φάρμακα που έχουν εγκριθεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των Η.Π.Α δεν περιλαμβάνει κάποια προειδοποίηση σχετικά με την πιθανότητα εμφάνισης σοβαρών διαταραχών ελέγχου των παρορμήσεων. Ωστόσο, τα στοιχεία που έχουμε συλλέξει καθώς και τα δεδομένα από προηγούμενες μελέτες επιβεβαιώνουν την ανάγκη ύπαρξης αυτών των προειδοποιήσεων».
Σημαντικές περιγραφές σε αναφορές ανεπιθύμητων παρενεργειών
Σε σχετικές αναφορές, ο Joshua J. Gagne από το Νοσοκομείο Brigham and Women’s Hospital και την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ γράφει τα εξής: «Σε αυτή τη δημοσίευση, ο Moore και οι συνεργάτες του παρουσιάζουν αξιόπιστα αποτελέσματα της ανάλυσης που εξετάζει τη συσχέτιση ανάμεσα στους αγωνιστές υποδοχής ντοπαμίνης και την παρορμητική συμπεριφορά. Οι συγγραφείς χρησιμοποίησαν αυτά τα δεδομένα για να υπολογίσουν μια κατάλληλη αναλογία αναφοράς της τάξεως του 277,6 αποδεικνύοντας έτσι ότι το σύνολο των αναφορών των ανεπιθύμητων παρενεργειών που αφορούν την παρορμητική συμπεριφορά ήταν 277,6 φορές υψηλότερο εξαιτίας των αγωνιστών υποδοχέων ντοπαμίνης συγκριτικά με άλλα φάρμακα».
Αναφορές για τη σύνδεση αγωνιστών ντοπαμίνης και τις διαταραχές ελέγχου των παρορμήσεων
Σε σχετικές αναφορές, ο δρ Howard D. Weiss από το Νοσοκομείο Σινάι και ο δρ Gregory M. Pontone από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς γράφουν: «Η έκθεση του Moore και των συνεργατών του σε αυτό το θέμα φανερώνει τη σύνδεση ανάμεσα στις διαταραχές ελέγχου των παρορμήσεων και των αγωνιστών των υποδοχέων της ντοπαμίνης.
Η έκθεση εγείρει πολλά ερωτήματα: πώς αυτά τα φάρμακα ενεργοποιούν τις αποκλίνουσες συμπεριφορές που παρατηρούνται σε ασθενείς με διαταραχές ελέγχου των παρορμήσεων; Γιατί ορισμένοι ασθενείς αλλά όχι κάποιοι άλλοι παρουσιάζουν τέτοιου είδους προβλήματα; Και γιατί αυτή η σύνδεση δεν ανακαλύφτηκε νωρίτερα;
Εν ολίγοις, οι γιατροί έχουν υπερεκτιμήσει τα οφέλη και υποτιμήσει τους κινδύνους που συνδέονται με τη χρήση των συγκεκριμένων φαρμάκων σε ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον. Κατά την άποψή μας, αυτά τα φάρμακα πρέπει να χρησιμοποιούνται λιγότερο συχνά και με μεγάλη προσοχή, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις πιθανές ανεπιθύμητες επιπτώσεις στη συμπεριφορά και τον έλεγχο των παρορμήσεων».
Αναφορές
http://archinte.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=1916909
http://archinte.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=1916906
http://archinte.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=1916907
H IΣTOΣEΛIΔA EXEI ΠΛHPOΦOPIAKO XAPAKTHPA. ΔIABAΣTE TOYΣ OPOYΣ XPHΣHΣ